Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Üçüncü çeyrekte ekonomi yıllık bazda yüzde 2,1 büyürken, büyüme oranı beklentilerin altında kaldı ve ikinci çeyrekteki yüzde 2,4 büyüme oranından daha düşük gerçekleşti. İlk dokuz ayda milli gelirde büyüme yüzde 3,2 düzeyinde oldu. Ancak çeyreklik bazda ikinci kez daralma yaşanmasıyla Türkiye ekonomisi teknik resesyon sürecine girdi.
Sanayide Kan Kaybı ve Sektörel Gelişmeler
Üretim yöntemiyle GSYH incelendiğinde, sanayi sektöründe küçülmenin devam ettiği görüldü. Üçüncü çeyrekte sanayi yüzde 2,2 daralırken, imalat sanayiindeki daralma yüzde 2,8’e ulaştı. Öte yandan, inşaat sektörü yüzde 9,2 ile en hızlı büyüyen sektör oldu. Finans ve sigorta sektörü yüzde 6,2 büyüyerek pozitif katkı sağladı. Tarım sektörü ise yüzde 4,6 büyüme ile olumlu bir performans sergiledi.
Tüketim ve Yatırımların Seyri
Harcama yöntemiyle bakıldığında, yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte yüzde 3,1 artış göstererek büyümeye katkı sundu. Ancak yatırımları temsil eden gayri safi sabit sermaye oluşumu üçüncü çeyrekte yüzde 0,8 daraldı. Kamu tüketim harcamalarındaki düşüş ise yüzde 0,9 olarak kaydedildi.
Net İhracattan Gelen Katkı
Milli gelir büyümesine en büyük katkı, net ihracattan geldi. Bu katkı, özellikle ithalattaki yüzde 9,6’lık sert düşüşten kaynaklandı. Net ihracat, büyümeye 2,2 puan katkı sağladı. Ancak sanayideki yavaşlama, ithalat ihtiyacını azaltarak bu katkının temel nedenlerinden biri oldu.
Teknik Resesyon ve Stagflasyon İhtimali
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, üçüncü çeyrekte ekonomi çeyreklik bazda yüzde 0,2 daraldı. Bu, ikinci çeyrekteki yüzde 0,2’lik daralmayla birleşerek teknik resesyonu işaret etti. Aynı zamanda, büyümenin zayıflaması ve yüksek enflasyon, ekonomide “stagflasyon” endişelerini artırdı.
Faiz İndirimi Beklentisi
Parasal sıkılaştırmanın ekonomide yavaşlama etkisi giderek belirginleşirken, Merkez Bankası’nın aralık ayında politika faizini düşürme olasılığı ekonomi çevrelerinde daha sık dile getirilmeye başlandı. Ekonomi yönetiminin, büyüme ve enflasyon arasında bir denge kurma çabası sürüyor. Faiz indirimleriyle büyümenin yeniden canlanması hedeflenirken, enflasyonla mücadele sürecinin devam etmesi gerektiği vurgulanıyor.
Geleceğe Bakış
Uzmanlar, ekonomideki yavaşlamanın bir süre daha devam edeceğini ancak dezenflasyon sürecinin güçlenmesinin beklendiğini belirtiyor. Faiz indirimlerinin, büyüme üzerinde pozitif etkiler yaratabileceği öngörülüyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: